Journal of Medical and Surgical Intensive Care Medicine 2019 , Vol 10, Issue 1
Karma Yoğun Bakımda Takip Edilen Kritik Hastalarda Platelet İndekslerinin Prognostik Değeri
Serdar EFE 1 ,İsmail ASKER 1 ,Volkan İNAL 1
1Trakya Üniversitesi, İç Hastalıkları Yoğun Bakım, Edirne, Türkiye DOI : 10.33381/dcbybd.2019.1877 Giriş: Trombosit indeksleri (TİN), trombositlerin morfolojisi ve fonksiyonları hakkında bilgi veren biyolojik belirteçlerdir. Kritik hastalarda TİN’leri hastalık şiddet ve prognozuyla ilişkilendiren az sayıda çalışma vardır.Amaç: Çalışmamızda trombosit sayı ve fonksiyonlarını etkileyebilecek pek çok etkenin maruziyeti altında olan YBÜ hastalarında, rutin olarak çalışılan trombosit indekslerinin klinik önemini ve mortaliteyi öngörmedeki başarısını değerlendirmeyi amaçladık.

Gereç ve yöntemler: 01 Ocak 2016- 31 Aralık 2016 tarihleri arasında 10 yataklı üçüncü basamak karma YBÜ’de takip edilen 347 hastadan TİN’leri ölçülebilen 314 hastanın demografik özellikleri ve klinik takip verileri geriye yönelik olarak incelendi.

Bulgular: Hastaların 194’ü (%62) erkek, yaş ortalaması 62.7 ± 16.9 (19-86), APACHE II hastalık şiddet skor ortalaması 18.9 ± 8.5, ortalama yatış süresi (OYS) 9.1 (1-182) gün ve mortalite %43 saptanmıştır. Ortalama trombosit hacmi (MPV) ve trombosit dağılım genişliği (PDW) indekslerinin birbirleriyle korele olduğu; bununla birlikte hastalık şiddeti ile pozitif, trombosit sayısı ile negatif korelasyon gösterdikleri tespit edilmiştir. Erkek cinsiyette MPV ve PDW düşük, plateletcrit (PCT) ise yüksek saptanmıştır, bununla birlikte mortalite oranı nispeten düşük gerçekleşmiştir (%37.6<%44.1) (p<0.01). Genel hasta popülasyonuna bakıldığında ise PDW artışı ve trombosit düşüklüğünün mortalite artışı ile ilişkili olduğu, PCT değeri 0.17’nin altında olduğunda, 0.32’nin üzerinde olanlara göre mortalite riskinde iki kat artış olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca PDW/ PLT ve PDW/PCT oranlarının her ikisinin de mortaliteyle korele (p<0.001, p<0.001) olduğu ancak özgüllük ve duyarlılıklarının yeterli düzeyde olmadığı (r:0,11, r:0,10) gözlenmiştir.

Sonuç: Trombosit indekslerinden PDW ve PCT’nin karma yoğun bakım ünitelerinde, trombosit düzeyi gibi hastalık şiddetini tanımlayan ve skorlama sistemlerine dahil edilebilecek, prognostik biyo-belirteçler olduğu kanaatine varıldı. Keywords : Trombosit indeksleri, ortalama trombosit hacmi, trombosit dağılım genişliği, plateletcrit